Historia szkoły

Specyficzną i rozwijającą się w naszej szkole jest tradycja sienkiewiczowska. Przekroczyła ona szkolne ramy, gdy w 1993 roku szkoła przystąpiła do Ogólnopolskiego Towarzystwa im. H. Sienkiewicza, a reprezentacja szkolnych „Heńko-Manów” wzięła udział w dniach 28-30 maja 1993 roku w I Ogólnopolskim Spotkaniu Szkół Sienkiewiczowskich w Woli Okrzejskiej. Nasza szkoła była współorganizatorem i gospodarzem odbywającej się w dniach 5-7.05.1994 roku w Łańcucie i Julinie wielkiej imprezy. Dni Sienkiewiczowskie - Łańcut '94 będące równocześnie II Ogólnopolskim Zlotem Szkół Sienkiewiczowskich i XI Spotkaniami Sienkiewiczowskimi dobrze zorganizowane „promowały” naszą szkołę w regionie i w Polsce zauważane wtedy w telewizji lokalnej, prasie ogólnopolskiej i radiu. „Heńko-Mani” kontynuowali udział w spotkaniach Szkół Sienkiewiczowskich - w Wąsoszy (1995) i Ostrołęce (1996). Gościem honorowym w „Dniu Patrona” 25 XI 1995 roku była pani Barbara Wachowicz, autorka książki o Sienkiewiczu pt. „Marie jego życia”.

Wspomniane wyżej Konkursy Matematyczne im. prof. Jana Marszała i apele poświęcone jego pamięci to także specyficzna „obrzędowość” Naszej Szkoły.

Sport służy zdrowiu i rekreacji młodzieży a aktywny udział w różnego rodzaju zawodach i turniejach jest symbolem udziału szkół w życiu miasta i regionu. Począwszy od miejsko-szkolnego Towarzystwa Sportowo - Gimnastycznego „Sokół” na początku XX wieku aż do dzisiaj w imprezach czysto sportowych czy uświetniających uroczystości państwowo-patriotyczne nigdy nie brakowało naszych uczniów. Świadczą o tym „stare” puchary zdobywane w okresie międzywojennym i wkrótce po wojnie, zachowane w pracowni historycznej oraz pełne trofeów sportowych dwie duże, piękne gabloty na korytarzu przed  dyrekcją szkoły. Z wielu dyscyplin sportowych największe triumfy święciła, rozsławiając także szkołę, siatkówka dziewcząt. Kilkunastoletnia praca nauczyciela-trenera Bogdana Dudka oraz „dwóch generacji” klas sportowych zaowocowały wielkimi osiągnięciami. „Pierwsze” sukcesy na początku lat 80-tych to udziały w finałach Mistrzostw Polski Szkolnego Związku Sportowego i „nieudane” walki o II ligę. Druga faza to lata 90-te, gdy drużyna MKS I LO oparta głównie na uczennicach naszej szkoły uzyskuje po pamiętnym turnieju w dniach 23-25 kwietnia 1993 roku w łańcuckiej hali MOSIR-u awans do II ligi. Mecze dziewcząt przyciągały licznych sympatyków drużyny w czasie dwukrotnego jej pobytu w lidze, w sezonie 1993/4 i ponownie 1995/6. Była to satysfakcja za trud dla dziewcząt i trenera, przyczyna do chluby dla uczniów i nauczycieli szkoły, a nawet mieszkańców miasta.

Niezaprzeczalne sukcesy dydaktyczne nauczycieli , osiągnięcia naukowe, sportowe i artystyczne naszych uczniów, „błyskotliwe” kariery zawodowe wychowanków, „romantyczne” tradycje zjazdów koleżeńskich dają moralne prawo do pobytu w ekskluzywnym Klubie Najstarszych Szkół w Polsce, którego członkiem I LO w Łańcucie jest od X 1992 roku.

Symbolem dbałości o tradycję szkoły była zorganizowana staraniem uczniów i byłych wychowanków pod kierunkiem nauczyciela historii mgra Jana Bąka Szkolna Izba Pamięci, uroczyście otwarta 22.04.1975 roku. Urządzona w jednym pomieszczeniu w 1987r., przeniesiona i zreorganizowana przez mgra Andrzeja Szmuca służyła dobrze w procesie wychowawczo-patriotycznym i była chętnie odwiedzana przez „absolwentów-zjazdowiczów”. Z powodu dużej liczby eksponatów ich część przeniesiono do głównego hallu i korytarza na I piętrze. W urządzonej na jej miejsce nowej pracowni historycznej można było eksponować tylko część bogatych zbiorów bez gwarancji ich bezpieczeństwa. Na hallu prezentowane są głównie kopie, a nie oryginały, główne zdjęcia i dokumenty.

Szczególnym wydarzeniem w powojennej historii był Zjazd Koleżeński w dniu 16.VIII 1957 zorganizowany dla uczczenia 50-lecia szkoły. Jego owocem jest monumentalne dzieło pt. „Gimnazjumi Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Łańcucie”, wydane przez LSW w 1965 roku. Była to praca zbiorowa byłych wychowanków, opracowana pod redakcją wybitnych historyków - najpierw prof. Wincentego Stysia, a po jego śmierci prof. Stefana Inglota. Monografia ta do dzisiaj zaliczana jest do najlepszych w kraju, wtedy jedna z niewielu historii szkół. W okresie 90 lat istnienia, począwszy od 1915 roku (pierwsza matura) do roku 1997 szkołę ukończyło 5086 jej wychowanków. Od początku działalności do dzisiaj jest to „kuźnia” naukowców, nauczycieli, artystów, lekarzy, księży, pracowników administracji i gospodarki zajmujących ważne miejsce w skali regionu, kraju, a nawet zagranicy.

Z wielu wybitnych wychowanków, których wydała szkoła można m.in. wymienić:

1. Wawrzkiewicz Jan (matura 1915) - płk. dyplomowany Sztabu Generalnego, Szef Sztabu 3 Dywizji Strzelców Karpackich we Włoszech.
2. Chmiel Aleksander (matura 1916) - prezes Stowarzyszenia Mieszczan „Gwiazda” w Łańcucie, przewodniczący Rady Miejskiej Narodowej w Łańcucie w latach 1947-48, działacz społeczny i samorządowy, współzałożyciel Koła Miłośników Łańcuta.
3. Peszek Walenty (matura 1917) - płk. zastępca dowódcy Brygady Karpackiej w czasie obrony Tobruku w 1941 roku, po wojnie generał w stanie spoczynku w Anglii.
4. Bieniasz Józef (matura 1917), uczeń gimnazjum w Rzeszowie, matura w Łańcucie, literat, autor licznych powieści dla młodzieży, m.in. „Edukacja Józia Barącza”, „W karpackiej puszczy”.
5. Kluz Tomasz (matura 1917) - emerytowany profesor Politechniki Warszawskiej.
6. Kuźniar Władysław (matura 1920) - dr, dyrektor I LO w Łańcucie w latach 1944-47.
7. Danielewicz Jan (matura 1921) - emerytowany profesor Akademii Medycznej w Warszawie, twórca polskiej otolaryngologii dziecięcej.
8. Machalski Franciszek (matura 1921) - mgr inż., współorganizator i pierwszy dyrektor Kopalni Siarki w Tarnobrzegu, dyrektor Departamentu w Ministerstwie Górnictwa.
9. Inglot Stefan (matura 1921) - absolwent Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, profesor historii społecznej i gospodarczej na Uniwersytecie Wrocławskim, autor licznych prac historii gospodarczej, m.in. „Historia społeczna i gospodarcza Średniowiecza”.
10. Styś Wincenty (matura 1922) - absolwent Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, jego asystent, po wojnie profesor ekonomii społecznej na Uniwersytecie Wrocławskim, a w latach 1956-59 rektor Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu.
11. Kochman Józef (matura 1923) - profesor fitopatologii w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, prorektor tej uczelni w latach 60-tych, przewodniczący Komisji Ochrony Roślin PAN.
12. Mayer Józef (matura 1923) - profesor chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
13. Szpunar Walenty (matura 1923) - profesor astronomii Politechniki Warszawskiej, pierwszy dyrektor TMR w Łańcucie od 1945 roku.
14. Machalski Franciszek (matura 1924) - profesor orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, autor prac z filologii nowoperskiej, redaktor czasopisma naukowego „Folia Orientalia”, współredaktor „Przeglądu Orientalnego”.
15. Meder Józef (matura 1924) - profesor matematyki na Politechnice w Szczecinie, kierownik Katedry Matematyki, autor wielu prac naukowych.
16. Wąsacz-Wąsowicz Michał (matura 1925) - profesor historii społeczno-gospodarczej, były dyrektor Głównego Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.
17. Cwynar Stanisław (matura 1926) - profesor Akademii Medycznej w Łodzi, autor publikacji specjalistycznych z dziedziny psychiatrii.
18. Marszał Jan (matura 1926) - mgr, asystent fizyki na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, kierownik tajnego nauczania w powiecie łańcuckim w latach 1943-44, wybitny dydaktyk, dyrektor I LO w Łańcucie w latach 1963-68.
19. Pelc Julian (matura 1926) - dr, zastępca dyrektora Wydziału Ossolineum we Lwowie, od 1947r. dyrektor Zakładu Ossolineum w Krakowie, potem we Wrocławiu, a po wcieleniu Ossolineum do PAN w 1953r. zastępca dyrektora ds. techniczno-produkcyjnych.
20. Frączek Franciszek (matura 1927) - pseudonim artystyczny „Słończesław”, malarz akwarelista, absolwent krasowskiej ASP.
21. Michna Stanisław (matura 1928) - profesor mikrobiologii na Wydziale Weterynarii Uniwersytetu w Glasgow.
22. Balicki Władysław (matura 1929) - lekarz, znany w środowisku łańcuckim działacz społeczno-kulturalny.
23. Inglot Jan (matura 1929) - mgr inż. mechanik, dyrektor TMR w Łańcucie w latach 1960-68.
24. Kuźniar Jan (matura 1929) - dr, redaktor w dziale wydawnictw specjalnych Ossolineum we Wrocławiu, współpracownik prof. J. Kleinera w opracowaniu wszystkich dzieł J. Słowackiego.
25. Szmuc Stanisław (matura 1929) - krakowski artysta-malarz, autor licznych polichromii kościelnych.
26. Kopisto Wacław (matura 1931) - żołnierz września i Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie, „Cichociemny” z Londynu, oficer „Wachlarza”, dowódca KEDYW-u Inspektoratu Łuck, organizator polskiej samoobrony na Wołyniu, - brał udział w brawurowej akcji odbicia więźniów w Pińsku (w ramach operacji „Wachlarz” na dawnych Kresach Wschodnich).
27. Peszko Henryk (matura 1932) - ks., były. kanclerz kurii biskupiej w Kielcach.
28. Borcz Kazimierz (matura 1933) - ks., rektor WSD w Przemyślu w latach 60-tych Wyższego Seminarium Duchownego.
29. Burda Józef (matura 1933) - ks., były kierownik referatu kurii diecezjalnej w Przemyślu.
30. Rejman Aleksander (matura 1934) - profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Warszawie, autor prac z zakresu pomologii, współpracownik profesora Szczepana Pieniążka w Instytucie Sadownictwa w Skierniewicach.
31. Grad Mieczysław (matura 1938) - publicysta, redaktor naczelny „Zielonego Sztandaru” w latach 60-tych.
32. Chruściel Tadeusz (matura 1945) - profesor farmacji Akademii Medycznej w Warszawie, prezes Naczelnej Izby Lekarskiej (1989-1994), członek Rady Prymasowskiej (1989-1993).
33. Jedliński Jerzy (matura 1945) - docent nauk medycznych, były kierownik Kliniki Neurologicznej w Krakowie, radny miasta Krakowa.
34. Czyrek Józef (matura 1947) - mgr ekonomii, minister spraw zagranicznych w latach 1980-82, kierownik Wydziału Ideologicznego KC PZPR.
35. Hernas Czesław (matura 1947) - historyk literatury, folklorysta, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej, autor tomu „Barok” wydanego w cyklu „Historia Literatury Polskiej”IBL PAN, redaktor wielu czasopism m.in. „Nowe Sygnały”, „Teksty”.
36. Weiss Tomasz (matura 1947) - profesor filologii polskiej, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego latach 80-tych.
37. Tejchma Józef (matura 1947) - pierwszy przewodniczący Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej w latach 1957-1963, sekretarz KC PZPR w latach 1964-1972, wicepremier w latach 1972-1979, minister kultury 1974-1979 i 1980-1982, minister Oświaty i Wychowania w latach 1979-1980.
38. Hanzlik Janusz (matura 1951) - profesor medycyny Akademii Medycznej w Lublinie.
39. Reizer Kazimierz (matura 1951) - mgr ekonomii, były dyrektor ds. ekonomicznych WSK Rzeszów.
40. Zawora Jan (matura 1951) - profesor romanistyki, były prorektor WSP Rzeszów.
41. Wilkoń Aleksander (matura 1953) - krytyk literacki („Życie Literackie”), katedra polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
42. Moskwa Stefan (matura 1953) - biskup sufragan archidiecezji przemyskiej, wieloletni rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu.
43. Dudkiewicz Jerzy (matura 1956) - prof. dr hab. inż, dziekan Politechniki Gdańskiej.
44. Krawiec Zdzisław (matura 1956) - profesor chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
45. Nizioł Józef (matura 1956) - profesor matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, rektor Politechniki Krakowskiej (przez dwie kadencje do 1997).
46. Sroka Józef (matura 1956) - ks. dr, profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu i w Rzeszowie.
47. Dobrzański Janusz (matura 1959) - prezes Zarządu Łańcuckiej Fabryki Śrub Śrubex S.A.
48. Kwolek Andrzej (matura 1959) - dr hab. nauk medycznych, były dyrektor Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Rzeszowie, wojewódzki konsultant ds. rehabilitacji.
49. Bojdecki Tomasz (matura 1960) - prof. dr hab. matematyki Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Instytutu Probabilistyki.
50. Jankowiak Krzysztof (matura 1960) - profesor historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
51. Januszewski Bogusław (matura 1960) - prof. dr hab. inż. budownictwa, dziekan Wydziału Ochrony Środowiska Politechniki Rzeszowskiej.
52. Skręt Andrzej (matura 1960) - docent nauk medycznych, ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Wojewódzkiego nr 1 w Rzeszowie.
53. Pleśniak Wiesław (matura 1962) - prof. dr hab. matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
54. Rewer Stanisław (matura 1963) - prezes Sądu Wojewódzkiego w Rzeszowie.
55. Dębska-Bałutowska Barbara (matura 1964) - prof. dr hab. inż. - Politechnika Rzeszowska
56. Kübler Andrzej (matura 1964) - profesor medycyny, prorektor Akademii Medycznej we Wrocławiu (od 1993 roku).
57. Olech Janusz (matura 1964) - dyrektor Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie.
58. Pelc Mieczysław (matura 1964) - dr inż. elektronik - Politechnika Warszawska.
59. Inglot Tadeusz (matura 1966) - dr matematyki - Politechnika Wrocławska.
60. Pusz Wiesław (matura 1966) - dr hab. - Uniwersytet Warszawski - Instytut Fizyki.
61. Bar Józef (matura 1967) - ks. dr teologii, kanclerz Kurii Archidiecezjalnej w Przemyślu.
62. Pusz Jerzy (matura 1967) - dr hab. - Uniwersytet Warszawski - Instytut Matematyki.
63. Babiarz Jacek (matura 1969) - dyrektor Łańcuckiej Fabryki Wódek „Polmos”.
64. Szczygieł Jerzy (matura 1969) - burmistrz miasta Łańcuta.
65. Pusz Janusz (matura 1971) - dr chemii, prodziekan Wydziału Chemii na Politechnice Rzeszowskiej.
66. Kurnik Roman (matura 1972) - absolwent SGPiS w Warszawie (wydział zarządzania), zastępca Komendanta Głównego Policji.
67. Panek Aleksander (matura 1972) - Lekarz Wojewódzki w Rzeszowie. 
68. Śliwa-Golas Romana (matura 1972) - prof. nadzwycz. dr hab. inż., prorektor Politechniki Rzeszowskiej.
69. Wojtowicz Wit Karol (matura 1972) - dyrektor Muzeum-Zamku w Łańcucie.
70. Pusz Piotr (matura 1977) - dr nauk technicznych, prodziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego WSP Rzeszów.

Opracowano na podstawie:

1. Gimnazjum i Liceum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie” Warszawa 1965.
2. Sprawozdania szkolne I LO w Łańcucie za rok szkolny 1992/93 i 1993/94” - oprac. mgr Andrzej Szmuc.
3. Kroniki szkolne z lat: 1971/72, 1973-74, 1974-78, 1982-89, 1992-97.
4. Księgi protokołów Rady Pedagogicznej z lat 1956-1997.
5. Albumy pamiątkowe ze zjazdów koleżeńskich.

Opracował:
mgr Andrzej Szmuc
absolwent 1969